https://www.proz.com/kudoz/english-to-polish/music/2803439-pace-vs-tempo.html?

pace vs. tempo

Polish translation: tempo, szybkość, przebieg, agogika

17:10 Sep 7, 2008
English to Polish translations [PRO]
Social Sciences - Music
English term or phrase: pace vs. tempo
These mechanisms help me compose the music so that many
soloists can play in my orchestra. The players know what’s not
negotiable: the pace, the tempo, the traditions. I have to write
the music and then stick to my role of conducting the orchestra
rather than trying to play the music myself.
madziag
Local time: 08:07
Polish translation:tempo, szybkość, przebieg, agogika
Explanation:

Mateusz Wawrzyniak słusznie zauważa, że polskie słowo ‘metrum’ odpowiada angielskiemu ‘metre’, a ‘rytm’ – ‘rhythm’. Natomiast zaproponowane przez lui73 słowo ‘dynamika’ również nie pasuje w tym kontekście: „[d]ynamika reguluje natężenie siły dźwięku” (Józef K. Lasocki, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce, Kraków, PWM, 2006, s. 99); „[z]miany dynamiczne, tj. zmiany nasilenia dzwięków [...]” (Zofia Lissa, Zarys nauki o muzyce, Warszawa–Rzeszów, Ad Oculos, 2007, s. 188).

Pytanie zadane przez madziag wymienia dwa słowa: ‘pace’ i ‘tempo’, a do nich dodamy jeszcze ‘speed’ i zaznaczymy, że są one synonimami. Różnicy w znaczeniu między nimi doszukamy się w tym, że ‘tempo’ to termin muzyczny, fachowy, a ‘pace’ i ‘speed’ nimi nie są i dlatego te ostatnie nie figurują w układach haseł słowników terminów muzycznych, ale są jednak używane przy napisaniu hasła ‘tempo’, np.: http://www.essentialsofmusic.com/glossary/t.html. To prawda, że w swojej książce pt. „Music Theory for Dummies” autorzy Michael Pilhofer i Holly Day obok słowa ‘tempo’ używają słowa ‘pace’ (Michael Pilhofer i Holly Day, Music Theory for Dummies, Indianapolis, Wiley, 2007, s.67, zob.: http://www.dummies.com/WileyCDA/DummiesArticle/Keeping-the-T... ale trzeba brać pod uwagę fakt, że książka ta jest przeznaczona właśnie dla tzw. „bystrzaków”. W literaturze fachowej (np. w podręcznikach użytkownika programów muzycznych: „Sibelius”, „Finale”, „SmartScore”, „NoteWorthy Composer”) spotykamy się niemal wyłącznie z mową o tempie, względnie o ‘speed’, ale zwykle w odniesieniu do ‘tempo’ [„people never play rhythms quite as notated because of unconscious rubato (variation in speed)” – Sibelius 5 Reference, s. 19; „open Edit > Tempo and set a new default speed” – SmartScore 3 User Manual, s. 68], a z ‘pace’ – wcale.

Jakie zatem mogą być polskie odpowiedniki owawianych terminów? Dołączam kilka przykładowych zdań, które dostarczają odpowiedzi.

„Utwór muzyczny możemy wykonać szybciej lub wolniej, czyli w różnym tempie. [...] Tempo, wyznaczając dokładny czas trwania poszczególnych jednostek rytmicznych, określa tym samym szybkość wykonania utworu. [...] Tempo określa się przeważnie nazwami włoskimi, które wskazują w przybliżeniu szybkość wykonania” (Józef K. Lasocki, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce, Kraków, PWM, 2006, s. 97).

„Tempo [...] oznacza rodzaj szybkości wykonywanego utworu” (Liliana Zganiacz-Mazur, Teoria muzyki, Warszawa, Contra, 2002, s. 185).

„Tempo decyduje o szybkości wykonania utworu [...]” (Lissa, s. 180).

„Tempo jest współczynnikiem ruchu w utworze muzycznym. Pozostaje ono w ścisłym powiązaniu z rytmem. Pewne właściwości rytmu decydują o tempie utworu; przebiegi złożone z licznych, bardzo drobnych wartości rytmicznych reprezentują szybkie tempo, inne – złożone z długich dźwięków, tj. wielkich wartości rytmicznych – reprezentują przebieg powolny, czyli wolne tempo” (Lissa, s. 180).

„Tempo inaczej nazywa się agogiką. Agogika [...] jest terminem muzycznym i określa wszystkie zagadnienia związane z tempem utworu” (Zganiacz-Mazur, s. 185).

„Zagadnieniem ustalania tempa i jego zmienności zajmuje się agogika.” (Lasocki, s. 97).

„Zmiany tempa służące celom wyrazowym, często połączone ze zmianą dynamiki, stanowią o agogice utworu” (Lissa, s. 182).

„[...] agogika [...] obejmuje wszystkie zjawiska dotyczące tempa i jego zmian” (Lissa, s. 20).

Na podstawie powyższych przykładowych zdań tłumaczyłbym słowa ze zdania dostarczonego przez madziag: „the pace, the tempo” jako: „przebieg, tempo”, „szybkość, tempo” lub po prostu: „tempo”.

Selected response from:

Peter Nicholson (X)
Poland
Local time: 08:07
Grading comment
wow, dziękuję za tak wyczerpujące wytłumaczenie
4 KudoZ points were awarded for this answer



Summary of answers provided
5 +1tempo, szybkość, przebieg, agogika
Peter Nicholson (X)
5 -1rytm i metrum
Aleksandra Fiddler
3dynamika vs tempo
Luiza Jude


  

Answers


4 mins   confidence: Answerer confidence 5/5 peer agreement (net): -1
rytm i metrum


Explanation:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Metrum_(muzyka)
http://pl.wikipedia.org/wiki/Rytm

Aleksandra Fiddler
United Kingdom
Local time: 07:07
Works in field
Native speaker of: Polish

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
disagree  Mateusz Wawrzyniak: skad az taka pewność? Bo metrum po angielsku to meter a rytm to rhythm... tempo to na pewno tempo również, ale nie wiem jeszcze jak rozgryźć to pace... na pewno jednak pace to nie będzie metrum i mówię to też jako muzyk
43 mins
  -> no wlasnie! trzeba wiedziec jak to rozgryzc, angielskie 'pace' wg oxford pwn to zarowno tempo jak i rytm, ja odpowiedzialam jako tlumacz i muzyk jednoczesnie, no ale oczywiscie moge nie miec racji, ciekawa jestem 'poprawnej' odpowiedzi
Login to enter a peer comment (or grade)

1 day 56 mins   confidence: Answerer confidence 5/5 peer agreement (net): +1
tempo, szybkość, przebieg, agogika


Explanation:

Mateusz Wawrzyniak słusznie zauważa, że polskie słowo ‘metrum’ odpowiada angielskiemu ‘metre’, a ‘rytm’ – ‘rhythm’. Natomiast zaproponowane przez lui73 słowo ‘dynamika’ również nie pasuje w tym kontekście: „[d]ynamika reguluje natężenie siły dźwięku” (Józef K. Lasocki, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce, Kraków, PWM, 2006, s. 99); „[z]miany dynamiczne, tj. zmiany nasilenia dzwięków [...]” (Zofia Lissa, Zarys nauki o muzyce, Warszawa–Rzeszów, Ad Oculos, 2007, s. 188).

Pytanie zadane przez madziag wymienia dwa słowa: ‘pace’ i ‘tempo’, a do nich dodamy jeszcze ‘speed’ i zaznaczymy, że są one synonimami. Różnicy w znaczeniu między nimi doszukamy się w tym, że ‘tempo’ to termin muzyczny, fachowy, a ‘pace’ i ‘speed’ nimi nie są i dlatego te ostatnie nie figurują w układach haseł słowników terminów muzycznych, ale są jednak używane przy napisaniu hasła ‘tempo’, np.: http://www.essentialsofmusic.com/glossary/t.html. To prawda, że w swojej książce pt. „Music Theory for Dummies” autorzy Michael Pilhofer i Holly Day obok słowa ‘tempo’ używają słowa ‘pace’ (Michael Pilhofer i Holly Day, Music Theory for Dummies, Indianapolis, Wiley, 2007, s.67, zob.: http://www.dummies.com/WileyCDA/DummiesArticle/Keeping-the-T... ale trzeba brać pod uwagę fakt, że książka ta jest przeznaczona właśnie dla tzw. „bystrzaków”. W literaturze fachowej (np. w podręcznikach użytkownika programów muzycznych: „Sibelius”, „Finale”, „SmartScore”, „NoteWorthy Composer”) spotykamy się niemal wyłącznie z mową o tempie, względnie o ‘speed’, ale zwykle w odniesieniu do ‘tempo’ [„people never play rhythms quite as notated because of unconscious rubato (variation in speed)” – Sibelius 5 Reference, s. 19; „open Edit > Tempo and set a new default speed” – SmartScore 3 User Manual, s. 68], a z ‘pace’ – wcale.

Jakie zatem mogą być polskie odpowiedniki owawianych terminów? Dołączam kilka przykładowych zdań, które dostarczają odpowiedzi.

„Utwór muzyczny możemy wykonać szybciej lub wolniej, czyli w różnym tempie. [...] Tempo, wyznaczając dokładny czas trwania poszczególnych jednostek rytmicznych, określa tym samym szybkość wykonania utworu. [...] Tempo określa się przeważnie nazwami włoskimi, które wskazują w przybliżeniu szybkość wykonania” (Józef K. Lasocki, Podstawowe wiadomości z nauki o muzyce, Kraków, PWM, 2006, s. 97).

„Tempo [...] oznacza rodzaj szybkości wykonywanego utworu” (Liliana Zganiacz-Mazur, Teoria muzyki, Warszawa, Contra, 2002, s. 185).

„Tempo decyduje o szybkości wykonania utworu [...]” (Lissa, s. 180).

„Tempo jest współczynnikiem ruchu w utworze muzycznym. Pozostaje ono w ścisłym powiązaniu z rytmem. Pewne właściwości rytmu decydują o tempie utworu; przebiegi złożone z licznych, bardzo drobnych wartości rytmicznych reprezentują szybkie tempo, inne – złożone z długich dźwięków, tj. wielkich wartości rytmicznych – reprezentują przebieg powolny, czyli wolne tempo” (Lissa, s. 180).

„Tempo inaczej nazywa się agogiką. Agogika [...] jest terminem muzycznym i określa wszystkie zagadnienia związane z tempem utworu” (Zganiacz-Mazur, s. 185).

„Zagadnieniem ustalania tempa i jego zmienności zajmuje się agogika.” (Lasocki, s. 97).

„Zmiany tempa służące celom wyrazowym, często połączone ze zmianą dynamiki, stanowią o agogice utworu” (Lissa, s. 182).

„[...] agogika [...] obejmuje wszystkie zjawiska dotyczące tempa i jego zmian” (Lissa, s. 20).

Na podstawie powyższych przykładowych zdań tłumaczyłbym słowa ze zdania dostarczonego przez madziag: „the pace, the tempo” jako: „przebieg, tempo”, „szybkość, tempo” lub po prostu: „tempo”.




    Reference: http://www.essentialsofmusic.com/glossary/t.html
    Reference: http://www.dummies.com/WileyCDA/DummiesArticle/Keeping-the-T...
Peter Nicholson (X)
Poland
Local time: 08:07
Native speaker of: English
PRO pts in category: 7
Grading comment
wow, dziękuję za tak wyczerpujące wytłumaczenie

Peer comments on this answer (and responses from the answerer)
agree  Luiza Jude
55 mins
Login to enter a peer comment (or grade)

17 hrs   confidence: Answerer confidence 3/5Answerer confidence 3/5
dynamika vs tempo


Explanation:
1. pace - jest to określenie ogólne identyfikacji tempa utworu - slow/fast pace, bez uwzględniania bpm. dynamika podsunęła mi się do głowy, bo w sumie też można nazwać to tempem - wolne, żywe itd. może charakter, identyfikacja tempa muzyki, nastrój.. it's a good one!
2. tempo - The speed at which music is or ought to be played, often indicated on written compositions by a descriptive or metronomic direction to the performer. czyli np adagio.. np70 bpm.


--------------------------------------------------
Note added at 1 day1 hr (2008-09-08 19:02:20 GMT)
--------------------------------------------------

bo w sumie też można nazwać to tempemodnosi się do pace, a nie do dynamiki. ale jak słusznie Peter zauważył dynamika to wterminologii muzycznej zupełnie coś innego.. także pace i tempo to--tempo

Luiza Jude
United Kingdom
Local time: 07:07
Native speaker of: Native in PolishPolish
Login to enter a peer comment (or grade)



Login or register (free and only takes a few minutes) to participate in this question.

You will also have access to many other tools and opportunities designed for those who have language-related jobs (or are passionate about them). Participation is free and the site has a strict confidentiality policy.

KudoZ™ translation help

The KudoZ network provides a framework for translators and others to assist each other with translations or explanations of terms and short phrases.


See also: