This site uses cookies.
Some of these cookies are essential to the operation of the site,
while others help to improve your experience by providing insights into how the site is being used.
For more information, please see the ProZ.com privacy policy.
Freelance translator and/or interpreter, Verified member
Data security
This person has a SecurePRO™ card. Because this person is not a ProZ.com Plus subscriber, to view his or her SecurePRO™ card you must be a ProZ.com Business member or Plus subscriber.
Affiliations
This person is not affiliated with any business or Blue Board record at ProZ.com.
Polish to English: Contribution of selected lichens species of the genus Cladonia on the heathlands in Toruń (N, Poland) General field: Science Detailed field: Botany
Source text - Polish Praca prezentuje dane na temat rozmieszczenia wybranych gatunków porostów - Cladonia furcata (Huds.) Schrad., C. rangiferina (L.) Weber ex F.H. Wigg. i C. uncialis (L.) Weber ex F.H. Wigg., na terenie Torunia oraz wzdłuż południowej granicy miasta – na wrzosowiskach na poligonie wojskowym. Porównano wyniki badań dotyczących występowania badanych gatunków w czasie blisko 40 lat na tle zmieniających się warunków siedliskowych. Najczęściej na terenie miasta na siedliskach z udziałem Calluna vulgaris stwierdzono występowanie Cladonia uncialis. Wykazano tendencję rozprzestrzeniania się wybranych gatunków porostów na terenie badań.
Jakość środowiska na przestrzeni lat na obszarach miejskich ulega niekorzystnym zmianom. Ze względu na dynamicznie wzrastające uprzemysłowienie miasta stan jakości powietrza atmosferycznego w Toruniu również pogarsza się (Raport 2015). Metody bioindykacyjne z zastosowaniem porostów stosowano na terenach miejskich, wykorzystując głównie porosty epifityczne jako biowskaźniki. Porosty naziemne podawane z obszarów miejskich występujące, głównie na jałowych glebach w sąsiedztwie kompleksów leśnych, nie były dotychczas traktowane jako bioindykatory terenów zurbanizowanych. Dane na temat występowania porostów naziemnych podawano z wielu miast Polski, Generalizując, im dalej od centrum miasta, tym biota porostów naziemnych była bogatsza. Występowanie porostów naziemnych ma także ścisły związek z warunkami świetlnymi, co potwierdza m.in. Kiszka (1999) badając porosty Przemyśla.
(...)
Celem pracy jest określenie aktualnego rozmieszczenia wybranych gatunków porostów z rodzaju Cladonia na terenie wrzosowisk w Toruniu oraz na obszarze fragmentu poligonu wojskowego przy południowej granicy miasta oraz analiza zmian występowaniu, jakie zaszły w ciągu ostatnich 40 lat w mieście.
Dane dotyczące występowania badanych gatunków porostów zbierano w latach 2015–2017 w granicach administracyjnych Torunia ze szczególnym uwzględnieniem wrzosowisk oraz tuż za południową granicą na terenie poligonu wojskowego (Bieniek 2017).
(...)
Translation - English The study presents data on the distribution of selected species of lichens – Cladonia furcata (Huds.) Schrad., C. rangiferina (L.) Weber ex F.H. Wigg. and C. uncialis (L.) Weber ex F.H. Wigg. in Toruń and along its southern boundary – on a heathland on the military training ground. A comparison was carried out of the research findings on the occurrence of the analysed species against variable habitat conditions over a period of nearly 40 years. The occurrence of Cladonia uncialis was most frequently observed within the city, in the habitats of Calluna vulgaris. A tendency was shown of selected lichen species to spread in the investigated area.
Over the years, the quality of the environment in urban areas has declined. Due to a rapidly growing industrialisation of the city, the quality of the atmospheric air in Toruń also deteriorates (Report 2015). Bioindication methods with the use of lichens were applied in urban areas, mostly with epiphytic lichens serving as bioindicators. Terricolous lichens observed in urban areas, occurring mainly on infertile soil, in the vicinity of forest complexes have not yet been considered bioindicators of urban areas. The data on the occurrence of the terricolous lichens have been collected in many Polish cities. In general, the further from the city centre, the more abundant the terricolous lichen biota. The occurrence of the terricolous lichens is also closely related to the lighting conditions, as confirmed, among others, by Kiszka (1999) in his research on lichens in Przemyśl.
(...)
The objective of the study is to determine the existing distribution of the selected lichen species from the genus Cladonia on the heathlands in Toruń and in the area of the military training ground situated on the southern boundary of the city, and to analyse the changes in their distribution that occurred in the city within the last 40 years.
The data on the occurrence of the analysed lichen species were collected over a period of time between 2015 and 2017 within the administrative boundaries of Toruń, with particular reference to the heathlands, and just outside the southern boundary, on the military training ground (Bieniek 2017).
(...)
Polish to English: Właściwości optyczne i degradacja enzymatyczna bakteriostatycznych kompozytów polilaktydowych General field: Science Detailed field: Chemistry; Chem Sci/Eng
Source text - Polish Od wielu lat kompozyty polimerowe biodegradowalne, głównie polilaktydowe stanowią interesujący przedmiot badawczy. Jednym z bardzo ważnych obszarów tego zainteresowania jest degradacja: fotodegradacja, biodegradacja, a także degradacja enzymatyczna [1]. Podejmowane są liczne próby degradacji enzymatycznej zarówno typowych polimerów biodegradowalnych, jak również polimerów klasycznych i ich mieszanin z polimerami biodegradowalnymi oraz ich kompozytów [2-8].
Biodegradowalne poliestry alifatyczne, takie jak polilaktyd są szeroko stosowane w medycynie i farmacji jako różnego rodzaju implanty i nośniki leków. Powodem tego zastosowania jest biozgodność i uleganie naturalnej biodegradacji w ciele ludzkim oraz nie wydzielanie przy tym związków szkodliwych dla organizmu [9-11]. Według aktualnych prognoz mogą one zastąpić w znacznym zakresie te polimery, które nie ulegają biodegradacji.
Do polimerów często wprowadza się substancje dodatkowe, aby nadać powstałym kompozytom nowe cechy np. bakteriostatyczne. Jedną z takich substancji jest polihaksametylenoguanidyna (PHMG). Występuje ona zarówno w postaci wolnej zasady jak i soli kwasów nieorganicznych, jest bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie i wykazuje właściwości bakteriobójcze oraz dezynfekcyjne. Heksametylenodiamina w materiale polimerowym jest składnikiem bakteriobójczym. Dodatkowo charakteryzuje się dużą odpornością termiczną, niepalnością i stabilnością chemiczną w bardzo szerokim zakresie pH (1-10) [12]. Proces syntezy PHMG jest przedmiotem wielu opisów patentowych. Zawierają one warianty syntezy PHMG różniące się stechiometrią procesu lub warunkami syntezy [13]. PHMG otrzymuje się w wyniku reakcji polikondensacji guanidyny z heksametylenodiaminą. W zależności od parametrów prowadzonego procesu dotyczących temperatury, ciśnienia, środowiska i czasu reakcji można uzyskać produkt charakteryzujący się strukturą liniową lub rozgałęzioną, posiadający określoną masę cząsteczkową i stopień polimeryzacji [14].
(...)
Niektóre z pochodnych PHMG wykazują działania bakteriobójcze
i ograniczają powstawanie biofilmu bakteryjnego [21]. Jednak zastosowane w niniejszej pracy pochodne nie zmieniają istotnie aktywności enzymów hydrolitycznych wytwarzanych przez mikroorganizmy, a tym samym nie hamują w znaczący sposób przebiegu biodegradacji w środowisku naturalnym [22-23]. Stąd też materiały PLA zawierające niektóre pochodne PHMG należy uznać za materiał o bardzo dobrych właściwościach technicznych i użytkowych oraz przyjazny środowisku naturalnemu. (...)
Translation - English Biodegradable polymer composites, especially the polylactid acid composites, have been interesting research objects for many years. One of the major areas of this interest is degradation: photodegradation, biodegradation as well as enzymatic degradation [1]. Numerous efforts are being taken towards enzymatic degradation of typical biodegradable polymers as well as classic polymers, their mixtures with biodegradable polymers and their composites [2-8].
The aliphatic biodegradable polymers, such as polylactic acid, are widely used in medicine and pharmaceutics as various types of implants and drug carriers. The reason for this application is their biocompatibility and natural biodegradation within the human body, and the fact that there are no harmful compounds released in the process [9-11]. According to the latest forecasts, these polymers can substantially replace the non-biodegradable ones.
In order to add chemical features to the resulting composites, such as e.g. bacteriostaticity, additional substances are often introduced into the polymers. One of the substances is polyhexamethylene guanidine (PHMG). It is present both as free alkali and inorganic acid salt, it is freely soluble in water, and has bactericidal and disinfectant properties. Hexamethylenediamine in a polymeric material is a bactericidal component. Additionally, it is chemically resistant, incombustible and chemically stable within a very wide range of pH (1-10) [12]. The synthesis process of PHMG is the subject of numerous patent specifications. They contain variants of PHMG synthesis, differing in the process of stoichiometry or in the conditions of the synthesis. PHMG is obtained as a result of polycondensation of guanidine with hexamethylenediamine. Depending on the parameters of the process regarding the temperature, pressure, environment and reaction time, the resulting product can have a linear or branching structure, specified molecular mass and polymerisation degree [14].
(...)
Some of PHMG derivatives have bactericidal effects and reduce bacterial biofilm formation [21]. However, the derivatives employed in this study do not affect relevantly the chemical activity of the hydrolytic enzymes produced by microorganisms, and thus do not suppress significantly the biodegradation in the natural environment [22-23]. Therefore, the PLA materials containing certain PHMG derivatives should be acknowledged as an environmentally friendly material of very good technical and performance characteristics. (...)
Polish to English: Kompetencje informacyjne studentów: samoocena i ocena przydatności. Badania porównawcze General field: Social Sciences Detailed field: Social Science, Sociology, Ethics, etc.
Source text - Polish Przedstawiono wyniki badań kompetencji informacyjnych polskich studentów Library and Information Science (LIS), historii i dziennikarstwa. Dotyczyły one dwóch zagadnień: students belief in the importance (BIM) of a set of core information competencies, and Self-Efficacy (SE) w tym zakresie. Badania mają charakter porównawczo-kontynuacyjny, tzn. nawiązują do wyników uzyskanych przez Marię Pinto i Rosaurę Fernandez Pascual w ich projektach dotyczących studentów historii (2012) oraz informacji naukowej i bibliotekoznawstwa (2016) a także badaniach Pinto i in. prowadzonych wśród studentów 8 kierunków z zakresu nauk społecznych (2016). Opierają się na trochę zmodyfikowanym kwestionariuszu Literacy–Humanities and Social Sciences (IL-HUMASS). W ocenach znaczenia kompetencji wśród polskich studentów badanych kierunków widać pewne wspólne postawy, wynikające być może z aktualnego etapu życiowego. Można też wskazać różnice, jakie wynikają z przedmiotu i specyfiki studiów. Odnosząc wyniki polskich badań ważności kompetencji informacyjnych do konkluzji studiów hiszpańskich dostrzegamy, że hiszpańscy LIS students report the greatest BIM level with regard to the competencies included in the categories of communication and evaluation. W odniesieniu do studentów historii w aspekcie porównawczym w badaniach hiszpańskich i polskich generalnie można zauważyć jedynie zbieżność postaw negatywnych (niska ocena wagi umiejętności korzystania z narzędzi ICT), nie pozytywnych. Wyniki samooceny kompetencji studentów polskich są bardzo zbliżone do wyników badania Pinto i Pasqual (2016) dotyczących studentów LIS. Zróżnicowanie kierunków studiów w grupie respondentów polskich wydaje się nie mieć wpływu na wyniki. Szukając przyczyn tych podobieństw, można by wskazać na podobieństwa warunków życia i studiów w obu krajach, przede wszystkim zapewne pod względem dostępności technologii informacyjno-komunikacyjnych oraz zasobów informacyjnych i narzędzi internetowych. Ważny wydaje się też być styl życia, w tym m.in. perspektywy funkcjonowania na co dzień i w pracy (waga przykładana do kompetencji komunikacyjnych, także w skali międzykulturowej). W Hiszpanii studenci dziennikarstwa przywiązują wyższą wagę niż polscy do kometencji komunikacyjnych.
Translation - English The presented results follow research findings on the information literacy of Polish Library and Information Science (LIS), History and Journalism students. These involved two issues: students' beliefs in importance (BIM) of core information literacy competencies and self-efficacy (SE) in this respect. The nature of the study is comparative and continuous, that is, it relates to the results obtained by Maria Pinto and Rosaura Fernandez-Pascual in their research projects concerning history students (2012) and scientific information and library science (2016) as well as in studies of Pinto and others conducted on students of 8 fields of study related to social sciences (2016). The studies are based on a slightly modified Literacy–Humanities and Social Sciences (IL-HUMASS) questionnaire. In the evaluations of the importance of the competencies, there were some common attitudes observed among Polish students of the analysed fields of study, perhaps arising from their current life stages. Also, the differences resulting from the subject and the characteristics of their studies can be indicated. The reference of the Polish studies' results on the importance of information literacy to the conclusions from the Spanish analysis, shows that Spanish LIS students report the greatest BIM level with regard to the competencies included in the categories of communication and evaluation. In relation to history students, in terms of comparison between Spanish and Polish analyses, in general, there is only a consentience in negative attitudes (low evaluation of the importance of the ability to employ ICT tools) and not in the positive ones. The results of the self-efficacy of Polish students' competencies are similar to the outcome of Pinto and Pasqual research (2016) on LIS students. The diversification of the fields of study among Polish responders seems not to affect the results. In the search for these similarities, one could point to the corresponding living and study conditions in the both countries, probably mostly in terms of the availability of information and communication technologies and the information resources and web-based tools. The lifestyle appears to be important too, including, among others, the perspectives of functioning on a daily basis and at work (the importance of communicative competencies, also on the intercultural scale). The journalism students in Spain attach more importance to communicative competencies than the Polish students.
Polish to English: Nowoczesna architektura instytucji GLAM. Przyczynek do badań z zakresu psychologii miejsca General field: Science Detailed field: Architecture
Source text - Polish Miejsce jest punktem albo jest dokładnie wytyczone granicami. Nieco inaczej jest z przestrzenią, której granice nie są ostre, a więc przestrzeń jest pojęciem szerszym. Nowoczesna instytucja kultury, której usługi wykraczają poza jej materialną siedzibę i poza czas teraźniejszy, jest jednocześnie miejscem i przestrzenią. Ta druga perspektywa pozwala na większą elastyczność, jest bardziej pojemna i użyteczna.
Przestrzeń znacząca (konotująca) jest związana z podejściem fenomenologicznym, czym zajmowali się m.in. Yi-fu Tuan (Tuan, 1977), Christian Norberg-Schultz (Norberg-Schulz, 1971), a w Polsce Anna Lewicka (Lewicka, 2012) i czego skromną próbę również ja podjąłem (Kruszewski, 2012).
Komponentami tej analizy są zmienne i ich wskaźniki dotyczące architektury nowoczesnych instytucji GLAM (galleries, libraries, archives, museums). Brane pod uwagę są więc nie tylko aspekty odnoszące się do klasycznej krytyki architektury, lecz także różne wymiary przestrzeni jak: otwarte-zamknięte, homogeniczne-heterogeniczne lub relacje człowieka z przestrzenią. Recenzje budynków dokonane w artykule implikują do zastanowienia się nad potrzebami człowieka w kontekście struktury i formy instytucji kultury, czyli do tego jak projektować, by budynek „żył” dla społeczności lokalnej, gości oraz przyszłych pokoleń.
Przeglądu wybranych obiektów GLAM dokonałem w oparciu o ważne realizacje ostatnich kilku lat (2009-2016), podjęte w różnych krajach, ale ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Wybór ograniczyłem ponadto do obiektów należących do instytucji NGO, samorządów, albo powstałych w efekcie partnerskiej współpracy różnych podmiotów. Wspomniana perspektywa fenomenologiczna pozwoliła mi na przyjęcie klasyfikacji obiektów na podstawie formy ich charakterystycznych cech. Wyróżniłem następujące kategorie: adaptacje, symbolika w tle, budynek „ikoniczny”, forma rzeźbiarska oraz duch ekologiczny.
(...)
W czasach, w których liczba propozycji jak spędzać wolny czas zalewa przestrzeń publiczną, i w których konkurencja jest na niespotykaną dotąd skalę, instytucje kultury muszą dbać o najdrobniejsze szczegóły. Jest to niezbędne, by utrzymywać się na rynku społecznym. Proponuję posłużyć się tu pojęciem instytucji fraktalnej. Jest to taka organizacja, która składa się z wielu składników, z których każdy może determinować postrzeganie całej instytucji. Do najbardziej wyrazistych i najczęstszych fraktali GLAM zaliczam: elementy i detale architektoniczne (kształt, elewację frontową, wejście, ciągi komunikacyjne), ponadto powiązane z planem architektonicznym – przestrzenie (ich wielkość, kształt oraz organizację), design wnętrza złożony z umeblowania i dodatkowych akcesoriów wyposażenia, ale też z operowania światłem i kolorem. Oprócz wymienionych widz-użytkownik subiektywnie interpretuje i ocenia cechy urbanistyczne: bezpośrednie otoczenie i okolicę. Na fraktale instytucji GLAM składają się również elementy kultury organizacyjnej (zarządzanie zasobami ludzkimi, marketing instytucji, realizowany zarówno w przestrzeni fizycznej jak wirtualnej) (Kruszewski, 2014, pp. 157-158). Jest wreszcie składnik najbardziej oczywisty: zbiory i formy usług. Tym dwóm ostatnim elementom poświęca się wiele uwagi. Wcześniej wymienione - moich zdaniem - często są bagatelizowane i niedoceniane przez organizatorów instytucji GLAM. Tymczasem same zbiory w XXI wieku bez pozostałych fraktali nie wytrzymają naporu konkurencji. Prawdopodobnie przyszłością przed jaką stają organizatorzy kultury to oferowanie pod jednym dachem różnych form aktywności kulturalnej. Jeż obecnie mamy wiele przykładów tego rodzaju rozwiązań, by wspomnieć tylko o Amersfoort, niewielkim holenderskim mieście, w którym w 2013 roku otwarto Culturehouse wg projektu Neutelings Riedijk Architects. Mieszczą się w nim biblioteka miejska, archiwum regionalne, szkoła artystyczna, powierzchnia wystawiennicza oraz obszerne wolne przestrzenie aktywności integracji i społecznej. Nowoczesny obiekt z hi-tech’owskimi elementami dekoracyjnymi elewacji zewnętrznych i wnętrz jest reklamą GLAM sam w sobie. Każda architecture parlante tworzy w odbiorcy myśli, lecz przede wszystkim emocje. To emocje zdecydują jak ważna w życiu widza będzie galeria, biblioteka, archiwum lub muzeum.
Translation - English A place is a point or an area with a well-defined boundary. It is slightly different in case of a space, which boundaries are not sharp, thus space constitutes a broader concept. A modern institution of culture, whose services go beyond its material premises and the present time, is both a place and a space. The latter perspective allows for greater flexibility, it is more capacious and useful.
Significant space (connoting space) is associated with a phenomenological approach, a subject of research of, among others, Yi-fu Tuan (Tuan, 1977), Christian Norberg-Schultz (Norberg-Schulz, 1971), and, in Poland, Anna Lewicka (Lewicka, 2012) and of which also a modest attempt has been undertaken by myself (Kruszewski, 2012).
The components of this analysis are variables and their indices related to the architecture of the modern GLAM institutions (galleries, libraries, archives, museums). Considered are the aspects related to the classic criticism of architecture as well as various aspects of space, such as: open-closed, homogeneous-heterogeneous and a human relationship with space. The reviews of the buildings, carried out in the article, inspire to consider human needs in respect to the structure and form of the cultural institutions, that is, how to design a building so it "lives" for the local community, visitors and future generations.
I have conducted a review of the selected GLAM objects on the basis of major productions of the past few years (2009-2016) carried out throughout the world, but with particular emphasis to Poland. Furthermore, I have focused mainly on the objects belonging to the NGO institutions, local governments, or ones developed as a result of a partnership between various entities. The above mentioned phenomenological perspective allowed the adoption of the classification of objects based on the form of their characteristic features. I have singularised the following categories: adaptations, background imagery, "iconic" building, sculptural form and ecological spirit.
(...)
In an age when the number of proposals how to spend your spare time overwhelms the public space and when the competition has risen to unprecedented scale, the cultural institutions must take care of the smallest details. This is essential to prevail on the social market. I suggest the use of fractal institution. It is such organisation that consists of several components, of which each can determine the perception of the entire institution. Amongst the most distinct and most common GLAM fractals I count: architectural elements and details (their shape, the front elevation, the entrance, the traffic routes), moreover, associated with the plan of architecture - spaces (their size, shape and arrangement), an interior design composed of the furniture and additional accessories, but also of the light and colour management. In addition to the mentioned above, the viewer-user interprets subjectively and evaluates the urban features: immediate surroundings and vicinity. The fractal GLAM institutions also consist of the elements of the organisational culture (human resources management, institution's marketing activities executed both within the physical and virtual spaces) (Kruszewski, 2014, pp. 157-158). There is also the most obvious element: collections and forms of the services. Much attention is being focused on the last two elements. The ones mentioned before - in my opinion - are often ignored and underestimated by the organisers of the GLAM institutions. Meanwhile, in the XXI century, the collections alone will not keep up with the competition without the other fractals. Probably the future ahead of the culture organisers means offering various forms of cultural activity under one roof. There are already many examples of this type of solutions, to mention only Amersfoort, small Dutch city, where in 2013, Culturehouse designed by Neutelings Riedijk Architects has been opened. It consists of a public library, regional archives, an art school, an exhibition space and vast free areas for social activities and integration. A modern building with hi-tech decorative elements of the external elevation and the interiors constitutes on its own a GLAM advertisement. Every architecture parlante creates thoughts, but most of all, emotions in the audience. These emotions determine the importance of a gallery, a library, an archive or a museum in the viewer's life.
Polish to English: Information Visualization Techniques in the Social Sciences and Humanities - Preface General field: Science
Source text - Polish Zagadnienia dotyczące stosowania technik wizualizacyjnych to obecnie bardzo szeroka dziedzina wiedzy obejmująca swoim wpływem wszystkie obszary aktywności naukowej i technologicznej. Interdyscyplinarność opisywanych zagadnień może na początku powodować u czytelnika odczucie pewnego zagubienia, gdyż obszar tematyczny jakimi zajmuje się książka jest niezmiernie szeroki. Obecnie najczęściej tematyka wizualizacji, w środowiskach naukowych, kojarzona jest z metodami analizy Big Data i ich graficznej reprezentacji. Rzeczywiście najwięcej prac naukowych dotyczących wizualizacji zajmuje się problematyką wizualizacji informacji w postaci różnych zbiorów danych. Dlatego techniki wizualizacyjne związane są najczęściej z algorytmami klasyfikacyjnymi stosowanymi w zagadnieniach Machine Learning and Data Mining. Zastosowanie takich metod wymaga niezbędnego przygotowania informatycznego zarówno z zakresu stosowanych technik jak i znajomości podstaw metod matematycznych stosowanych w analizach. Dlatego w praktycznych problemach niezbędne jest stworzenie interdyscyplinarnego zespołu, w którym współpracujący ze sobą naukowcy z różnych dziedzin pracują razem nad stworzeniem odpowiedniej wizualizacji końcowej. Jednak obecnie mamy również do czynienia z obszernymi dziedzinami wiedzy w których stosujemy gotowe aplikacje wizualizacyjne, nie wymagające stosowania zaawansowanych metod matematycznych i technologicznych. Wtedy zespoły naukowców zajmujące się tworzeniem reprezentacji wizualnych nie wymagają już bezpośredniego wsparcia specjalistów z Computer Science.
W zamyśle redaktorów książka, oprócz zawartości merytorycznej odnoszącej się do najnowszych technik wizualizacyjnych, stanowić ma swoisty memoriał pamięci wybitnego naukowca Eugena Garfielda, który zmarł w lutym 2017 roku. Ten amerykański językoznawca i biznesmenem, był jednym z twórców współczesnej bibliometrii i scientometrii. Pomagał w tworzeniu najważniejszych struktur bazodanowych wprowadzając parametryzacje analityczną badań naukowych takich jak:. Current Contents, Science Citation Index (SCI) czy też Journal Citation Reports. W swoich pracach stosował również pionierskie analizy wizualizacyjne, które wybitnie przyczyniły się do rozwoju zarówno technologii wizualizacyjnych jak i specjalistycznych algorytmów stosowanych w badaniu i analizie dużych dynamicznych baz danych. Współczesna szybko rozwijająca się nauka jest niewątpliwie takim systemem, dlatego metody zaproponowane przez niego są dzisiaj rozwijane i stosowane w różnych dziedzinach badawczych. Dlatego oprócz rozdziałów omawiających wyniki najnowszych badań naukowych w książce znajduje się również specjalny rozdział autorstwa Iriny Marshakovej-Shaikevich. Zawarta jest w nim kompilacja historycznych dokonań Eugena Garfielda i stanowi próbę całościowego ujęcia koncepcji wizualizacji wiedzy i nauki. Specjalistyczny rozdział, który odnosi się bezpośrednio do najważniejszych osiągnięć Garfielda. W Chapter 9: Bibliometric maps of science.: The visualization of scientific research, Irina Marsakova –Sheikevicz w ujęciu chronologii historycznej opisuje kierunki w algorytmicznych procedurach klasyfikacyjnych dotyczące zarówno analiza cytowań jako przykład sieci cytowań jak i analizy leksykalnej słów kluczowych w tytułach artykułów. Przedstawia ona wyniki bibliometrycznej analizy międzynarodowej współpracy naukowej państw Unii Europejskiej posługując się metodologią Garfielda, z którym osobiście współpracowała nad wieloma aspektami metod wizualizacyjnych stosowanych w scientometrii. Opisuje ona również różne podejścia oparte na tej samej ogólnej koncepcji normalizacji danych naukometryczncyh: standardowych odchyleń obserwowanych w danych w odniesieniu do ich matematycznych modeli symulacyjnych. Zastosowanie tej formuły prowadzi do wykrycia statystycznie istotnych powiązań między obiektami (publikacje, czasopisma, słowa kluczowe itp.) zwizualizowanymi w postaci map wiedzy. Materiał analityczny to zawartość najpopularniejszej obecnie w świecie naukowym bazy Web of Knowledge.
Translation - English The issues related to the application of the visualisation techniques currently constitutes a very wide knowledge domain that covers all the areas of the scientific and technological activities. The interdisciplinarity of the discussed issues may, at first, somehow confuse the reader, as the subject area this book covers is extremely wide. Nowadays, within the scientific community, the subject area of visualisation is associated with the Big Data analysis methods and their graphical representations. In fact, the majority of the scientific papers on the visualisation address the issues of the information visualisation in the form of various sets of data. Therefore, the visualisation technologies most often relate to the evaluation algorithms employed in the Machine Learning and Data Mining issues. The application of such methods requires the fundamental IT preparation, both in the use of the applied technologies and in the knowledge of the basics of mathematical methods employed in analyses. Thus, in the practical problems, it is necessary to establish a cross-disciplinary team of scientists from various fields, cooperating to generate a proper final visualisation. However, at present, we are also dealing with the wide knowledge areas where we implement ready-made visualisation applications not requiring the employment of advanced mathematical and technological methods. In that case, the teams of the scientists working to create the visualisation representations do not require the direct support from the Computer Science specialists.
The editors’ aim for the book, apart from its substantive content related to the newest visualisation technology, is to act as a particular memorial of remembrance of the eminent scientist Eugene Garfield, who passed away in February 2017. This American linguist and businessman was one of the founders of modern bibliometrics and scientometrics. He helped to create the most important database structures by introducing the analytical parametrisation of the scientific research such as: Current Contents, Science Citation Index (SCI) and Journal Citation Reports. In his works, he also used to employ innovative visualisation analyses that remarkably contributed to the development of the visualisation processes as well as of the specialist algorithms used in testing and analysis of large and dynamic databases. Rapidly advancing modern science undoubtedly constitutes such a system; therefore, the methods he had proffered are presently developed and applied in various fields of research. Hence, in addition to the chapters discussing the results of the latest scientific researches, the book also comprises of a special chapter written by Irina Marshakova-Shaikevich. The chapter features a compilation of the historical achievements of Eugene Garfield, and constitutes an attempt of a holistic approach to the concept of knowledge and science visualisation. It is a specialist chapter relating directly to the major achievements of Garfield. In Chapter 9: Bibliometric maps of science: The visualisation of scientific research, in a historical chronology perspective Irina Marsakova-Sheikevicz discusses the directions of the algorithmic evaluation procedures for both the analysis of the quotations as an example of a quotation network, and for the lexical analysis of keywords in the titles of articles. It presents the results of the bibliometric analysis of an international scientific cooperation between the states of the European Union, by means of Garfield’s methodology with whom she has been personally cooperating on many aspects of visualisation methods used in scientometrics. Moreover, she describes various approaches based on the same general scientometric data normalisation concept: standard deviations observed in the data in relation to its mathematical simulation models. The application of this formula results in detecting statistically significant correlations between objects (publications, journals, keywords, etc.) visualised in the form of knowledge maps. The analytical material constitutes a content of currently the most popular database in the scientific world, the Web of Knowledge.
Polish to English: Procesy digitalizacji i cyfrowej rewitalizacji filmowych zbiorów audiowizualnych na przykładzie działań Telewizji Polskiej S.A. - 2015 General field: Tech/Engineering Detailed field: Photography/Imaging (& Graphic Arts)
Source text - Polish Procesy digitalizacji i cyfrowej rewitalizacji filmowych zbiorów
audiowizualnych na przykładzie działań Telewizji Polskiej S.A.
Starzenie się taśmy filmowej jest procesem naturalnym i nieodwracalnym, nie można go zatrzymać, można go tylko opóźnić, poprzez stworzenie określonych warunków przechowywania, które stanowią dość kosztowny element kosztów procesów archiwizacji i digitalizacji zasobów audiowizualnych (pomieszczenia, specjalistyczne regały, klimatyzacja, energia elektryczna itp.).
Digitalizacja i cyfrowa rewitalizacja dzieł filmowych to proces, który pozwala zachować dzieła znakomitych twórców dla przyszłych pokoleń w możliwie najlepszej jakości. Realizując te procesy hołdujemy zasadzie: zachować dla przyszłości w najlepszej jakości. Proces digitalizacji materiału filmowego zapisanego na taśmach światłoczułych 35 mm lub 16 mm polega na przeniesieniu analogowej treści audiowizualnej, zarejestrowanej na emulsji światłoczułej do domeny cyfrowej, a następnie wykonaniu szeregu operacji technologicznych niezbędnych do edycji materiału dla potrzeb archiwizacyjnych, emisyjnych lub dalszych faz procesu np. bardzo pracochłonnego procesu poklatkowej rekonstrukcji cyfrowej obrazu i remasteringu dźwięku.
Proces digitalizacji materiałów filmowych realizowany jest w 4 zasadniczych etapach:
- przygotowanie materiału filmowego,
- proces skanowania (digitalizacji),
- proces obróbki cyfrowej materiału po digitalizacji,
- proces edycji materiału cyfrowego na nośniki z zapisem cyfrowym wg obowiązujących standardów.
Proces digitalizacji poprzedza wybór i analiza techniczna najlepszych materiałów filmowych spośród dostępnych w archiwum Filmoteka ODiZP oraz analiza zasobów i możliwości pozyskania materiałów z Filmoteki Narodowej.
Cyfrowa rewitalizacja serialu przyrodniczego „Tętno pierwotnej puszczy” Jana i Bożeny Walencików zarejestrowanego na taśmie filmowej 16 mm w 1995r.
Taśma 16 mm –Długość taśm : 1 605 mb/3 210 mb.
Ilość aktów : 15/30 ( rolki filmowe A i B )
Ilość klatek filmowych : 225 tysięcy
Czas trwania 5 odcinków serialu : 150 minut
Pierwsze prace nad rewitalizacją cyfrową rozpoczęte były już 07.01.2014 (ustalenia z Twórcą filmu dotyczące wstępnej kreacji tonalnej, przeformatowania obrazu z 4:3 do 16:9, rewitalizacji napisów w czołówce i tyłówce filmu, efektów specjalnych, ….); dalsze prace wznowione zostały od 10 września 2014r. i zakończone ostatecznie przekazaniem ostatnich odcinków serialu 4 grudnia 2014r.
Całkowity czas pracy nad nową cyfrowa wersją serialu wyniósł około 1.682,5 godzin.
Pracochłonność poszczególnych czynności i operacji technologicznych :
Skanowanie: 81,5 godzin
Cyfrowa poklatkowa rekonstrukcja obrazu : 901 godzin
Korekcja barwna ( kreacja barwowa, wyrównanie tonalne obrazu) : 338 godzin
Montaż : 86 godzin
Kwalifikacja i weryfikacja materiału: 6 godzin
Nagrania/operacje na plikach/konwersje : 208 godzin
Finalne zgrania materiałów audiowizualnych z ich przeglądem: 8,5 godzin
Rekonstrukcja i mastering dźwięku: 30 godzin
Organizacja i szkolenia 18,5 godzin
Efekty specjalne : 5 godzin
Cyfrowa rewitalizacja fabularyzowanego serialu przyrodniczego „Saga prastarej puszczy ” Jana i Bożeny Walencików zarejestrowanego na taśmie filmowej.
Rekonstrukcja i rewitalizacja “Sagi prastarej puszczy” jest projektem bezprecedensowym na skalę Polski. W tym szczególnym wypadku to rzeczywiście powtórna konstrukcja, częściowa postprodukcji serialu tym razem w wysokiej rozdzielczości obrazu. Serial wyprodukowany dla telewizji w 2007 roku ale nigdy nie miał ściętego negatywu. Po zeskanowaniu wybranych materiałów filmowych w SD TV miał miejsce montaż już w postaci cyfrowej. Teraz, dla uzyskania całości filmu w wysokiej rozdzielczości obrazu ( HD TV) konieczne było powtórne skanowanie negatywów. Materiały do serialu powstawały w ciągu dwóch dekad, pewne partie taśm mają niewiele ponad 8 lat, najstarsze ponad 20 lat (ujęcia wykorzystane również w innych filmach). Materiały kręcono w zmiennych warunkach atmosferycznych i wywoływano w różnych warunkach technicznych. Istniały wielkie różnice w ziarnistości materiałów poszczególnych formatów filmowych. Proces odziarniania obrazu pozwoli uzyskać wrażenie jednolitej całości materiały. Wielką różnicę w odbiorze filmu przyniesie również stabilizacja obrazu. Możliwości jakie daje system korekcji barwnej Nucoda dodadzą blasku nowej wersji w wysokiej rozdzielczości. Korekcja barwna dopełnienia całego procesu rewitalizacji serialu “Saga prastarej puszczy”, która stała się już klasykiem filmu przyrodniczego.
Translation - English The processes of digitisation and digital restoration of audio-visual collections, as seen in procedures of Polish Television TVP S.A.
Damage to film is a natural and irreversible process that cannot be stopped; all that can be done in order to delay this process, is to create appropriate storing conditions. These are a quite expensive part of audio-visual collections’ archivisation and digitisation processes (storage space, special shelves, air conditioning, electricity etc.).
Digitisation and digital restoration of cinematographic works preserve the works of remarkable authors for future generations in the best possible quality. While implementing these processes we aim to preserve the best quality for future generations. Digitisation of footage recorded on 16mm or 35mm tapes involves a transfer of analogue audio-visual content, recorded on photosensitive tape, into a digital domain, followed by a number of technological operations which are essential for archiving, emission or further phases of the process, such as the very laborious process of frame by frame digital restoration and sound remastering.
The process of film materials digitisation takes four basic steps:
- footage preparation;
- scanning (digitisation);
- digital improvements after digitisation;
- digital content editing into digital recording media in accordance with current standards.
Prior to the digitisation process, the best film materials are chosen from Filmoteka ODiZP (TVP S.A. Archives) collections and subjected to technical analysis, analysed are also the resources and possibilities to obtain footage from Filmoteka Narodowa (The Polish National Film Archive).
Digital restoration of wildlife series ‘The Pulse of the Primeval Forest’ (Tętno pierwotnej puszczy) directed by Jan and Bożena Walencik, recorded on a 16mm tape in 1995.
Tape 16mm – Length: 1,605 mb/3 210mb;
Number of acts: 15/30 (roll films A & B);
Amount of film frames: 225,000;
Total duration of 5 episodes: 150mins.
First phase of works on digital restoration began on the 7th of January, 2014 (arrangements with the author of the film for preliminary tonal correction, frame reformatting from 4:3 into 16:9, restoration of opening credits and closing credits, special effects, etc.); further phases were resumed on the 10th of September, 2014 and completed with transferring the last episodes of the series on the 4th of December, 2014.
The total working time on new digital version was approximately 1,682.5 hours.
Time required for each activity and operation as follows:
Scanning: 81.5 hours;
Digital frame-by-frame image restoration: 901 hours;
Colour correction (colour creation, tonal adjustment): 338 hours;
Montage: 86 hours;
Qualification and verification of the material: 6 hours;
Recording, file operations, conversions: 208 hours;
Final recording of audio-visual material and viewing: 8.5 hours;
Sound restoration and audio mastering: 30 hours;
Organizing and training: 18.5 hours;
Special effects: 5 hours.
Digital restoration of fictionalized wildlife series ‘The Saga of the Primeval Forest’ (Saga prastarej puszczy) directed by Jan and Bożena Walencik, recorded on a film.
Reconstruction and restoration of ‘The Saga of the Primeval Forest’ (Saga prastarej puszczy) had been an unprecedented project in Poland. In this case, it was actually a repeated construction, partial post-production of the series, this time in a high resolution. The series was recorded for television in 2007 but montage had never been finished. After scanning the selected footage in SDTV system, the montage was performed on a digital version. This time, in order to save the material in HDTV system, rescanning of the negative was necessary. Series’ footage had been taken during two decades, some parts of the film reel are only over 8 years old, whereas others are over 20 years old (captures used in other films). Shootings were taking place in various weather conditions and developed in diversified technical conditions. There were differences in granularity of individual video formats. The process of removing the granularity helps to unify the whole material. Image stabilisation will make a difference in viewing the film. Opportunities offered by a colour-correction system, Nucoda will brighten the new high-resolution version of the series. Colour correction completes the work on ‘The Saga of the Primeval Forest’ – already a classic wildlife film.
translated for http://sztukanatury.eu/
Polish to English: O Jedności Struktur Natury - excerpt 2013 General field: Art/Literary Detailed field: Photography/Imaging (& Graphic Arts)
Source text - Polish (...) Wzrost wielu roślin i zwierząt można opisać z matematyczną dokładnością za pomocą złotej spirali Fibonacciego, co zainicjowało kolejny zestaw fotogramów. W świecie roślin doskonałym przykładem tej spirali jest kwiat słonecznika, rośliny kojarzonej ze słońcem. W świecie zwierząt na takim samym planie budowy stworzona jest muszla łodzika. Taki sam plan budowy posiadały żyjące 60 milionów lat temu zwierzęta morskie - amonity. Podróżując w czasie, lub pomiędzy różnymi środowiskami, spotykamy organizmy zbudowane według tych samych, sprawdzonych przez Naturę zasad, które odkrywamy ciągle zupełnie na nowo.
Baczna obserwacja przyrody zarówno na poziomie obiektywu do makrofotografii, jak i z szerszej, ptasiej perspektywy pozwala mi często zauważyć motywy stworzone w sposób naturalny przez Przyrodę lub powstające pod wpływem działalności człowieka. Te sztuczne twory często mogą kojarzyć się z naturalnymi krajobrazami i pozostawać z nimi w analogii. Na tej zasadzie dokonałem zestawienia kolejnych fotografii.
Wśród motyli, których około 150 000 gatunków zamieszkuje wszystkie kontynenty poza Antarktydą, Natura postanowiła na skrzydle jednego z gatunków motyli pozostawić milimetrowej wielkości inicjał, przypominający znak z alfabetu łacińskiego a posługuje się nim zaledwie 35% populacji ludzkiej. W poszukiwaniu motywów fotograficznych obejrzałem pod znacznym powiększeniem drobny fragment skały. Zauważyłem na szarym tle kolorowe inkrustacje. Powstały w sposób całkowicie naturalny może nawet miliardy lat temu, a jakże przypominają malowidła wykonane ludzką ręką np. na ścianach jaskiń. Często połączenie naturalnych struktur Natury z przypadkową, ludzką ingerencją fizyczną, ale nie artystyczną, pociąga za sobą powstanie interesujących tworów. Motywem może być wiosenna łąka zalana wodą z roztopów, porośnięta budzącymi się do życia roślinami, na której maszyny rolnicze pozostawiły ślady swojej bytności. Właściwie motyw może wydawać się banalny, wręcz daleki od symbolicznych podtekstów, a jednak wyobraźnia podpowiada interpretację.
Geometria fraktali jest geometrią przyrody. Kalafior na przykład może nie jest klasycznym, matematycznym fraktalem, jednak jego budowa, jak w klasycznych figurach fraktalnych tworzy arcydzieło samopodobieństwa. Kwiaty tych roślin składają się z różyczek, które po oddzieleniu od reszty przypominają w pomniejszeniu całą główkę. Pokrój drzewa czy liścia jest także charakterystycznym samopodobieństwem. Każde rozgałęzienie drzewa jak i węzeł „nerwowy” w blaszce liściowej jest zakończony identycznym węzłem odpowiednio przeskalowanym.
Kolejna fascynacja to zimne, szkliste, mineralne struktury, które w dotyku okazują się zaskakująco gładkie, kruche i subtelne oraz żywe koralowce. Koralowce sprawiają wrażenie miękkości i delikatności są ogromnie wrażliwe na czynniki środowiska i …śmiertelne w opozycji do martwych minerałów. Wszystkie osobniki tworzące kolonię są do siebie bardzo podobne co do kształtu, lecz jednocześnie każdy z nich jest niepowtarzalny. Cechą odróżniającą te zwierzęta między sobą jest rysunek na ich ciele przypominający linie papilarne. Wzór linii papilarnych możemy odnaleźć także w świecie „makro” obserwując powierzchnię Ziemi z pewnej wysokości. Ponownie, przypadkowe poczynania Człowieka w Naturze mogą zaowocować powstaniem osobliwych faktur. Widząc taką fotografię zaczynamy się zastanawiać jaki olbrzym odcisnął ślad swoich linii papilarnych na podmokłej łące i w jakim celu to uczynił? Jak wiadomo układ ludzkich linii papilarnych jest charakterystyczny dla każdego człowieka. Zdjęcie przedstawia wzór mojego palca wskazującego prawej ręki. Jest on sprawcą, poprzez naciśnięcie spustu migawki, powstania wszystkich zdjęć, które stworzyłem do tej pory za wyjątkiem tej jednej fotografii.
(...)
aneks teoretyczny pracy habilitacyjnej - Adam Adamski
Translation - English (...) The growth of many plants and animals can be described with mathematical precision, using the Fibonacci golden spiral, which inspired the next set of my photographs. The perfect example of this spiral in the world of plants can be found in a sunflower, the bloom associated with the sun. In the world of animals - nautilus shell and ammonites resemble the pattern of the golden spiral. Traveling in time, or between different environments, we can find organisms constructed according to the same, continuously rediscovered and proven by Nature’s rules.
When exploring wildlife both with a macro lens and from a broader bird’s-eye perspective, I can notice many nature designs and the ones made by humans. The artificial creations can be often perceived as natural landscape and stay with it in correlation. On this basis, I have arranged the following photography sets.
About 150,000 species of butterflies live in all continents, except Antarctica. On the wing of one of the species Nature has imprinted millimetre-size initials, similar to a character from the Roman alphabet, which is used by only 35% of the human population. In search of more photographic themes I magnified a small fragment of rock and noticed colourful inlays on a grey background. These natural patterns resemble handmade paintings long ago created by humans in the caves. Often a combination of natural structures and accidental non-artistic human activity forms surprisingly interesting creations. A spring meadow flooded with snowmelt and covered by advancing plants, where agricultural machinery has left traces of human activity, can make an interesting theme, although trivial at first glance, and far from symbolic overtones, yet imagination works out a proper interpretation.
Fractal geometry is the geometry of nature. Cauliflower, for example, may not be a classic, mathematical fractal, but its structure, similar to the classic figures of fractal self-similarity, creates a masterpiece. Flowers of these plants are composed of roses-like elements, which after detachment from the rest of the net, resemble the entire plant. The structures of a tree and a leaf also have characteristic self-similarity, where each tree branch and neural node in the lamina have the same, although suitably rescaled, finish.
Live coral along with cold and glassy mineral structures, surprisingly smooth in touch, crisp and subtle were my next theme. Corals make an impression of softness and gentleness, are very sensitive to environmental factors and... mortal in comparison with dead minerals. All the coral specimens, components of the colony, are very similar in shape, but at the same time unique. The only feature differing them is unrepeatable fingerprint-like pattern on their bodies. These patterns can also be found in the macro-scale, observing the Earth's surface from a certain height. The random human activities in Nature may create more odd textures. This photography makes us wonder what kind of being has left a giant fingerprint on the marshy meadow and why? It is well known that human fingerprint is unique characteristic of every human being. The photo shows a pattern of my right hand index finger. This finger is responsible for pressing the shutter button; hence it is the performer of all the photographs that I have created so far, except this one.
(...)
theoretical annex of habilitation thesis - Adam Adamski
English to Polish: Long Way Home General field: Other Detailed field: Poetry & Literature
Source text - English Long Way Home, by Eva Dolan
Prologue
The last thing he remembered was the pattern on the carpet, barbed strips of indigo and puce, like bruises inflicted by alien implements, then a steel toecap coming at his face. Now there was blood in his mouth, a seep not a flow, and when he probed with the tip of his tongue he found the splintered terrain of broken molars.
His hands were tied behind his back, feet bound with the laces out of his work boots. Through his jeans he felt the barn’s concrete floor, cold and wet, a spray of broken glass under his right thigh. That was a distant and unimportant pain, nothing that would kill him. The pain in his head when he tried to focus on the barn door, that might.
He heard men’s voices outside, shuffling feet, then the clang of a metal gate. They were moving the pigs, bringing them in to feed.
He had to get up. Get to his feet and get out. Now.
The blood was singing in his ears, running out of his broken nose down the back of his throat. This would not be the last thing he saw, this rank barn with its asbestos roof and barrels of dead chemicals. He would not die here. If they wanted to kill him they would have to catch him out there in the fields, in the darkness and the filth.
He rolled onto his back and brought his knees up to his chest, hooked his hands out from behind him, swearing as his flailing leg caught a metal butt and sent it ringing. The rope around his wrists was wet, the knots quickly tied, and he managed to pull his left hand free, skinning his knuckles. With shaking fingers he unpicked the laces knotted around his ankles.
Outside the voices were rising, not enough that he made out the words but he heard the tone change, the new belligerence. It made no difference, no one was arguing to spare his life.
The barn door shot back and he saw the floodlit yard.
‘If you’ve not got the stomach for it, fuck off back to your old woman,’ a man shouted.
His heart was thundering, deafening in the quiet of the barn, and ahead of him he watched his breath billowing hotly into the air, wondering how many more times that would happen before the last long one blew out of him.
He swore at himself. One on one he was as likely as anyone else to win a fight. That’s why they had come for him in the middle of the night, knocked him out while he was sleeping, tied him up and gagged him. They were not the hard men they thought they were.
He moved into the shadows, hugging the wall.
The pigs were trotting in. Dozens of them, snuffling and snorting, huge pink beasts spotted with black, barging against the metal rails. He could smell them, saw the heat rising off their backs in the glare from the floodlights.
There was no way out, he realised. He would never get across the open yard unseen.
How many of them were there?
His brain lurched. Three men in the caravan was it? Two standing over the bed and a disembodied voice nearby? He remembered the walnut stock of a shotgun near his face as he fluxed in and out of consciousness, was sure he had smelled the oil on it.
The front third of the barn was lit now and he saw arcane machinery ranked up but rotting, blades blooming corrosion. There was nothing small enough to use as a weapon, nothing he could get his hands on without being seen.
He wanted to be at home. He wanted his warm bed and his warm girlfriend and the familiar glow of the street light coming through the curtains she had made him buy in Ikea. He wanted to close his eyes and roll over and press his face into her hair.A rat darted across his foot, escaping from the pigpen. The animals were rootling in the straw snorting, impatient for the food they couldn’t find, knoiwng it was what they had been brought in for.
He stumbled, aware of the voices now, loud, coming closer, and the sound of a riffle bolt ramming home.
Then he was running. Across the yard, heading for the unfamiliar woodland looming in the distance. He vaulted the post-and-rail fence as a gunshot rang out and dropped automatically onto his knees. Behind him dogs were snarling and he heard a barked command as they were released.
He ran across the uneven field, legs pumping and his heart hammering. He sucked down the night air, knowing he was crying, knowing the divine intervention he was begging for wouldn’t come. He kept running, zigzagging as shots ripped past him.
The gibbous moon slipped behing a cloud and he ran on faster, knowing they would have night sights, that even in the woodshe was as good as dead.
The field rose up to the margin of the wood and he threw himself across the narrow ditch at the perimeter. The dogs were almost on him, fifty or sixty yards away, he could see their eyes in the moonlight, two massive grey lurchers. Behind him a pickup was bouncing over the grassland, coming up slow enough that the man in the back could brace himself against the cab to shoot.
He moved into the woods, stumbling over the twisted roots, the rocks he couldn’t see until he was on them.
This was it.
A bullet whistled past his head and he ducked behind a stump, dropping down onto his haunches. There was nowhere left to go now. They would hunt him down even if he reached the road. He could get to the village and it wouldn’t matter. False dawn was falling, the streets would be deserted and no one came outside for gunshots in places like this. It would be rabbits or deer, some stupid bastard who probably deserved it.
He swore at the sky and pushed on.
Translation - Polish Daleko od domu
Wstęp
Ostatnią rzeczą, którą zapamiętał był wzór na dywanie – nieregularne pasy w odcieniach brązu i fioletu, niczym siniaki spowodowane przez bliżej nieokreślone narzędzia; a potem już tylko metalowy czubek buta wymierzony prosto w jego twarz. W ustach miał krew - bardziej strużkę niż potok, a czubkiem języka wyczuwał połamane zęby trzonowe.
Ręce skrępowano mu za plecami, a nogi związano sznurowadłami z jego własnych butów roboczych. Przez spodnie czuł przenikające zimno i wilgoć betonowej podłogi w oborze; w prawe udo wbijały mu się odłamki szkła. Dyskomfort ten jednak był zaledwie odległy i nieistotny, nie zagrażający jego życiu. Natomiast ból głowy, nasilający się gdy tylko próbował skupić uwagę na drzwiach obory, mógł okazać się znacznie groźniejszy.
Z zewnątrz dobiegły go głosy mężczyzn, szuranie butów, a następnie metaliczny dźwięk zatrzaskiwanej bramy. Zapędzali świnie do chlewni na karmienie.
Musi się ruszyć. Stanąć na nogi i wydostać się stąd. Teraz!
W uszach szumiała mu krew, spływająca do gardła ze złamanego nosa. To obrzydliwe pomieszczenie kryte azbestowym dachem i wypełnione beczkami odpadów chemicznych nie mogło stać się ostatnim miejscem, które w życiu zobaczył. Nie zamierza tu umrzeć. Jeśli chcą go zabić, będą go musieli złapać pośród pól, w ciemności i brudzie.
Obrócił się na plecy, przyciągnął kolana do brody i przełożył ręce do przodu, przeklinając przy tym, gdy zahaczył nogą o metalową beczkę i narobił hałasu. Ponieważ sznur krępujący mu dłonie był mokry, a węzły splecione naprędce, lekko obcierając kłykcie udało mu się uwolnić lewą rękę. Drżącymi dłońmi rozwiązał sznurowadła krępujące mu kostki.
Głosy na zewnątrz wzbierały na sile, jeszcze nie na tyle, żeby zrozumieć pojedyncze słowa, ale wystarczająco mocno, żeby dało się usłyszeć zmianę tonu i wyczuć rosnącą agresję. Niewiele to zmieniało, nikt z nich raczej nie próbował stanąć w jego obronie.
Wrota obory otworzyły się, ukazując zalane światłem podwórko.
- Jeśli cię to przerasta to spieprzaj do swojej starej – krzyknął jeden z mężczyzn.
Skrywającemu się w oborze nieszczęśnikowi serce biło jak oszalałe, zakłócając panującą wokół niego ciszę. Przyglądając się gorącym oparom własnego oddechu zastanawiał się ile razy jeszcze będzie mu dane wypuścić z płuc powietrze, zanim wyda z siebie ostatnie tchnienie.
Przeklął pod nosem. W bezpośrednim starciu miał takie same szanse na zwycięstwo jak każdy, dlatego przyszli po niego w nocy, ogłuszyli podczas snu, związali i zakneblowali. Nie są więc takimi twardzielami, za jakich się uważają.
Przesunął się w cień i oparł o ścianę wyczekując.
Świnie wbiegły do chlewni. Dziesiątki zwierząt węszyły i prychały, ogromne różowe bestie w czarne łaty nacierały na metalowe ogrodzenie. Czuł ich zapach, a we wpadającym z zewnątrz świetle widział opary ciepła unoszące się z ich grzbietów.
Zrozumiał, że nie ma drogi ucieczki. Nigdy nie uda mu się wydostać na zewnątrz bez zwracania uwagi swoich oprawców.
Iluż mogło ich być?
Myśli pędziły jak oszalałe. Trzech w przyczepie, tak? Dwóch stało nad łóżkiem, plus jeden głos z oddali? Pamiętał kolbę karabinu w drewna orzechowego przyłożoną do jego twarzy, kiedy tracił i odzyskiwał świadomość; z pewnością pachniała olejem.
Jedna trzecia obory była już oświetlona, ukazując tajemnicze urządzenia ustawione w równiutkim szeregu lecz zapomniane, o ostrzach przeżartych rdzą. W zasięgu ręki a poza zasięgiem wzroku mężczyzn nie było nic, co mogło posłużyć za podręczną broń.
Marzył o tym, żeby znaleźć się w domu. Chciał leżeć w swoim przytulnym łóżku u boku swojej rozgrzanej dziewczyny i patrzeć na światło uliczne wpadające przez zasłony, które kazała mu kupić w Ikei. Pragnął zamknąć oczy, przwrócić się na drugi bok i zanurzyć twarz w jej włosach.
Uciekający z chlewni szczur przebiegł mu pod stopami. Zniecierpliwione świnie parskając grzebały w słomie w poszukiwaniu pożywienia. Doskonale wiedziały w jakim celu zapędzono je do chlewni.
Zawahał się słysząc narastające odgłosy mężczyzn i dźwięk zamykanej zasuwy w drzwiach stodoły.
Po chwili już biegł. Poprzez podwórko, w kierunku nieznanego lasu rysującego się w oddali. Jak tylko przeskoczył ogrodzenie usłyszał wystrzał z broni i odruchowo opadł na kolana. Tuż za jego plecami groźnie warczały psy, usłyszał krótką komendę i zwierzęta zostały spuszczone.
Z gwałtownie bijącym sercem, rozpaczliwie przebierając nogami przemierzał wyboiste pole. Wdychając nocne powietrze poczuł, że płacze i zrozumiał, że jego modlitwy jednak nie zostaną wysłuchane. Nie przestawał biec, meandrując pomiędzy lecącymi w jego kierunku pociskami.
Dopełniający się księżyc zaszedł za chmury, ale niewiele to zmieniało, bo jego prześladowcy najprawdopodobniej wyposażeni byli w noktowizjery i, nawet pod osłoną nocy w gęstym lesie, nie miał najmniejszych szans na przeżycie.
Na skraju pola teren lekko się wznosił, zmuszając uciekiniera do przeskoczenia jednym susem rowu na granicy lasu. Te bestie, dwa ogromne szare psy gończe, już go prawie doganiały, były jakieś 50 metrów od niego i już widział ich oczy w świetle księżyca. Tuż za nim na nierównościach pola podskakiwała furgonetka, zbliżając się z odpowiednią prędkością, taką, aby strzelec mógł z łatwością wycelować z broni do uciekiniera.
Wbiegł do lasu, potykając się o powykręcane korzenie i kamienie, których nie sposób było wypatrzeć dopóki się na nich nie stanęło.
To był ten moment.
Pocisk przeleciał tuż przy jego uchu, więc padając na kolana skrył się za najbliższym pniem. Znalazł się w ślepym zaułku. Nawet jeśli uda mu się jakoś dotrzeć do drogi, oni nie przestaną go ścigać. Mógłby dobiec do wioski, ale i to by nic nie pomogło. Nadciągał zmierzch, więc ulice będą opustoszałe, a w takiej okolicy odgłosy wystrzałów z pewnością nie zachęcą mieszkańców do opuszczenia ich bezpiecznych kryjówek. Pomyślą, że sprawa dotyczy królików lub jeleni, może nawet jakiegoś łotra, który sam się o to prosił.
Przeklinając pod niebiosa pobiegł dalej.
More
Less
Translation education
Other - Chartered Institute of Linguists
Experience
Years of experience: 14. Registered at ProZ.com: Mar 2016. Became a member: Jul 2018.
Credentials
English to Polish (IoLET, verified) English to Polish (Chartered Institute of Linguists)
Memberships
N/A
Software
Across, Microsoft Excel, Microsoft Word, Passolo, Powerpoint, Trados Studio, Translation Workspace, Wordfast
I believe that translation is not only about linguistics. It is a never ending journey to perfection where translator needs to be a good cryptologist, as my work is constant coding and decoding of information, message and emotions. Therefore, for me, it is crucial to keep up with the culture and background of both languages.
In order to translate a specialized text properly, I am doing full research on the topic for a thorough understanding of the meaning, the purpose and the message of the writing. Therefore, I manage to rewrite the text without losing important details. Moreover, understanding the demands of the market, I remember to keep my dates and I am always on time with given translation.
Science and literature are my passion, so I enjoy translating texts in these two areas the most. Also, transcreation makes a challenge worth undertaking. However, during my course, I have learned to successfully translate texts of various fields (technology, science, social science, literature, business, law).
With a background in marketing research studies and passion for science, I can understand and translate various reports and abstracts from science and social science researches.
'Without translation, I would be limited to the borders of my own country. The translator is my most important ally. He introduces me to the world.' Italo Calvino
Member since Jul '18
Expertise 
Portfolio